Co zostawili Goci pod Elblągiem?

Fragment plakatu wystawy

Wystawę „Goci. Znad Bałtyku do Rzymu” otwarto w Muzeum Archeologiczno-Historycznym w Elblągu. Zaprezentowano na niej zabytki odkryte przez archeologów na cmentarzysku kultury wielbarskiej w Weklicach, pochodzącym z pierwszych wieków naszej ery.

Wystawa powstała w oparciu o unikatowy zbiór znalezisk z cmentarzyska we wsi Weklice pod Elblągiem, wiązanego z pobytem plemion Gotów i Gepidów na ziemiach polskich. Funkcjonowało ono w I-IV wieku n.e. i jest jednym z najlepiej poznanych cmentarzysk kultury wielbarskiej. Archeolodzy odkryli tam ok. 600 różnego rodzaju pochówków i znaleźli 3,5 tys. przedmiotów z bursztynu, szkła, metali szlachetnych i materiałów organicznych.

Część „skarbów Gotów” była już wcześniej prezentowana w elbląskim muzeum. W tym roku placówka otrzymała jednak ok. 500 nowych obiektów, pozyskanych przez archeologów w Weklicach. Dlatego ekspozycja została poszerzona i od nowa zaaranżowana. Było to możliwe dzięki 120 tys. zł dofinansowania z Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego.

Jak poinformowała Anna Grzelak z elbląskiego muzeum, wśród ciekawszych eksponatów, które zwiedzającym pokazano po raz pierwszy jest wisiorek z bursztynowego paciorka i dwie rzymskie monety z czasów cesarza Antoninusa Piusa, zapinki typu monstruoso (III w. n.e.) czy ozdoby w kształcie półksiężyca, tzw. lunule (II-III w. n.e.).

Ekspozycja pokazuje historię i specyfikę kulturową ludu, który czerpał korzyści z prowadzenia handlu bursztynem, a jego migracja nad Morze Czarne, na tereny sąsiadujące z prowincjami rzymskimi, przyczyniła się do upadku imperium. Dlatego główną osią wystawy jest rekonstrukcja drogi wielbarskiej, która symbolizuje trakt wiodący znad Bałtyku do Rzymu. Wzdłuż tego szlaku umieszczono fragment gockiego domostwa, rzymskiego wozu handlowego czy kamienny słup milowy.

Ważnym elementem wystawy jest zrekonstruowany grób księżniczki gockiej, odkryty przez archeologów badających cmentarzysko w Weklicach. Zmarła należała prawdopodobnie do arystokracji plemiennej, bo jej miejsce pochówku wyróżniało się niezwykle bogatym wyposażeniem w ozdoby i luksusową ceramikę. Na ekspozycji można obejrzeć należące do niej srebrne bransolety żmijowate i wężykowate, ozdobne klamerki, sprzączki, złote paciorki i inne pozostałości stroju. Szczególnie cenna jest tarczowata zapinka z wytłoczonym podwójnym portretem cesarzy Marka Aureliusza i Lucjusza Werusa. To jedyny egzemplarz tego typu zapinki znaleziony poza granicami imperium. Na wystawie pokazano też odnalezione w tym grobie zdobione naczynia, importowane z terenów Cesarstwa Rzymskiego, w tym zachowaną w całości wytłaczaną czarę typu terra sigillata, glazurowany gliniany pucharek i brązowy kociołek.

Wystawa „Goci. Znad Bałtyku do Rzymu” prezentowana jest od piątku w budynku Podzamcza. Będzie ekspozycją stałą.

(pap/as)