Niechciane relikty komunizmu trafią do skansenu

Pomnik bohaterów armii radzieckiej w Lidzbarku Warmińskim

8 obiektów z Warmii i Mazur jest na liście sowieckich pomników przygotowanej przez Instytut Pamięci Narodowej.

W całym kraju naliczono ich 229. Pracownicy instytutu prowadzili inwentaryzację, która ma pomóc samorządom w zastosowaniu się do nowej ustawy dekomunizacyjnej, która wejdzie w życie 1 września. – Wówczas będzie trzeba zmienić nazwy ulic, placów i obiektów, które propagują ustrój komunistyczny – wyjaśnia Renata Gieszczyńska z olsztyńskiej delegatury IPN.

Popiersie radzieckiego generała Iwana Czerniachowskiego trafi do skansenu

Pomniki trzeba będzie rozebrać. IPN proponuje samorządom przeniesienie ich do nowego skansenu w Bornem Sulinowie. Pierwszym eksponatem w nowym skansenie będzie zdemontowane w Pieniężnie popiersie generała Iwana Czerniachowskiego. Burmistrz Pieniężna Kazimierz Kiejdo tłumaczy, że sam zgłosił się do IPN z propozycją przekazania popiersia. Wcześniej nikt go nie chciał – dodaje.

Na liście obiektów, które mają trafić do skansenu są też pomniki i tablice znajdujące się w Elblągu, Tolkmicku, Gołdapi, Kisielicach, Tuszewie, Reszlu, Lidzbarku Warmińskim i Olsztynie.

Do Bornego Sulimowa trafi także pomnik Dunikowskiego w Olsztynie

Zdaniem Renaty Gieszczyńskiej z IPN zarówno elbląski czołg z ulicy Armii Krajowej jak i olsztyński pomnik autorstwa Dunikowskiego upamiętniają Armię Czerwoną.

Olsztyński ratusz twierdzi, że nie dostał jeszcze oficjalnej informacji od IPN o planowanym utworzeniu skansenu w Bornem Sulinowie. Stanowiska władz miasta możemy spodziewać się w przyszłym tygodniu.

Pracownicy Instytutu Pamięci Narodowej rozpatrują wnioski samorządów z Warmii i Mazur o ocenę, czy dana nazwa ulicy czy placu spełnia kryteria ustawy. Nazwy podlegające ustawie mają być zmienione do 1 września 2017 roku. Jeśli nie zrobią tego samorządy obowiązek ten spadnie na wojewodę.

Posłuchaj relacji Wojciecha Jermakowa

Obiekty upamiętniające Armię Czerwoną są na Warmii i Maurach

1. Elbląg, ul. Armii Krajowej – czołg-pomnik zwycięstwa nad faszyzmem z inskrypcją: „Symbol walki 1. Warszawskiego Pułku Czołgu im. Bohaterów Westerplatte z hitlerowskim najeźdźcą”
2. Kieźliny koło Dywit – kamień z symbolami sierpa i młota na betonowym fundamencie z inskrypcją „Tu poległ 23 I 1945 o Wyzwolenie Warmii i Mazur Piotr Diernow Bohater Związku Radzieckiego. Cześć Jego Pamięci”
3. Kisielice przy ul. Mickiewicza – pomnik żołnierzy Armii Czerwonej z inskrypcją: „Wieczna chwała bohaterom Armii Czerwonej. Społeczeństwo Gminy Kisielice”
4. Lidzbark Warmiński – „Pomnik wdzięczności” Armii Czerwonej z inskrypcją „Wieczna chwała Bohaterom poległym w walce o wolność i niepodległość Związku Radzieckiego i Polski”
5. Olsztyn, Al. Piłsudskiego – Plac X. Dunikowskiego, „Pomnik Wyzwolenia” Ziemi Warmińsko-Mazurskiej (wcześniej „Pomnik wdzięczności” Armii Czerwonej)
6. Reszel – „Pomnik wdzięczności” Armii Czerwonej
7. Tolkmicko, park miejski – Pomnik Nieznanego Żołnierza; po 1945 r. upamiętniał żołnierzy II Frontu Białoruskiego; po 1989 r. przerobiony (wzór zbliżony do pierwowzoru z 1896 r.).
8. Tuszewo – obelisk żołnierzy Armii Czerwonej z inskrypcją: „Bohaterom Armii Czerwonej za wolność 1945 r.”

Pomniki, obeliski i tablice znajdują się także na cmentarzach Żołnierzy Armii Czerwonej m.in. w Braniewie, Działdowie, Elblągu, Giżycku, Lidzbarku Warmińskim, Ostródzie, Olsztynie, Piszu, Szczytnie i Węgorzewie.

Pomnik Wdzięczności Armii Czerwonej w Olsztynie (tzw. Szubienice) stojący na Placu Dunikowskiego. Fot. Łukasz Węglewski

(jer/bsc)