Święto Konstytucji 3 maja na Warmii i Mazurach

W tym roku obchodzimy 225. rocznicę uchwalenia Konstytucji 3 maja. W wielu miastach Warmii i Mazur odbyły się uroczystości upamiętniające pierwszą w Europie i drugą na świecie konstytucję.

Konstytucja 3 maja (Ustawa Rządowa z dnia 3 maja)

Uchwalona 3 maja 1791 roku ustawa regulowała ustrój prawny Rzeczypospolitej Obojga Narodów. Powszechnie przyjmuje się, że Konstytucja 3 maja była pierwszą w Europie i drugą na świecie (po konstytucji amerykańskiej z 1787 roku) nowoczesną, spisaną konstytucją.

– Ustawa zasadnicza z 1791 roku była wyjściem z okresu anarchii i nadzieją na odrodzenie państwa polskiego – tłumaczy elbląski historyk Zdzisław Wielgolaski.

Konstytucja 3 maja została ustanowiona ustawą rządową przyjętą, tego dnia, przez sejm. Została zaprojektowana w celu zlikwidowania obecnych od dawna wad systemu politycznego Rzeczypospolitej Obojga Narodów i jej złotej wolności. Konstytucja wprowadziła polityczne zrównanie mieszczan i szlachty oraz stawiała chłopów pod ochroną państwa, w ten sposób łagodząc najgorsze nadużycia pańszczyzny.

– Zwolennicy Konstytucji, w obawie przed interwencją stronnictwa moskiewskiego uciekli się do podstępu – dodaje elbląski historyk Zdzisław Wielgolaski.

Konstytucja zniosła zgubne instytucje, takie jak liberum veto, które przed przyjęciem Konstytucji pozostawiało sejm na łasce każdego posła, który, jeśli zechciał – z własnej inicjatywy, lub przekupiony przez zagraniczne siły, albo magnatów – mógł unieważnić wszystkie podjęte przez sejm uchwały. Konstytucja 3 maja miała wyprzeć istniejący chaos, popierany przez część krajowych magnatów, na rzecz monarchii konstytucyjnej. W tym samym czasie przetłumaczono Konstytucję na język litewski.

Uroczystości uchwalenia Konstytucji 3 maja w miastach Warmii i Mazur

Olsztyn – wojewódzkie obchody

W Olsztynie odbyły się wojewódzkie obchody 225. rocznicy uchwalenia Konstytucji 3 maja.

Uroczystości rozpoczęła msza  w bazylice konkatedralnej św. Jakuba. Po nabożeństwie uczestnicy obchodów przemaszerowali na Plac Konsulatu Polskiego. Podczas przemówienia wojewoda Artur Chojecki podkreślał, że rocznica uchwalenia Konstytucji 3 maja to okazja do refleksji nad wydarzeniami z przeszłości i nad tym co będzie w przyszłości.

Z kolei marszałek województwa Gustaw Marek Brzezin podkreślał, że „w ponad 500-letniej historii polskiego parlamentaryzmu Konstytucja 3 maja jest uznana za jedno z najbardziej dalekowzrocznych dokonań i jest to dzieło mądrości obywatelskiej posłów Sejmu Wielkiego i narodu, który wspierał jej twórców”.

Z Placu Konsulatu, defilada kompanii honorowych przemaszerowała do urzędu wojewódzkiego. Tam wręczono 43 odznaczenia państwowe. Krzyże Zasługi otrzymali Jan Leonowicz i Andrzej Florczak.

Posłuchaj relacji Leszka Tekielskiego

Uroczystość uświetnił koncert Orkiestry Wojskowej z Giżycka i Scholi Perełki Wiary z Parafii Świętego Józefa z Olsztyna.

Ełk

Także mieszkańcy Ełku upamiętnili 225. rocznicę uchwalenia Konstytucji 3 Maja. Uroczystości rozpoczęła msza w Katedrze św. Wojciecha. Później uczestnicy przeszli ulicami miasta pod pomnik Poległym za Wolną i Niezawisłą Polskę. Po części oficjalnej, nad Jeziorem Ełckim odbył się piknik rodzinny.

Posłuchaj relacji Emilii Matys

Ełckie uroczystości rocznicowe zakończył koncert kameralny zatytułowany Trzeciomajowe medytacje w kościele p.w. Najświętszego Serca Jezusowego.

Elbląg

Miejskie uroczystości 225. rocznicy uchwalenia Konstytucji 3 maja rozpoczęła msza w intencji ojczyzny, w elbląskiej Katedrze św. Mikołaja. Potem uroczystości przeniosły się na Plac Katedralny. Orkiestra Wojskowa dała pokaz musztry paradnej, wystąpił teatr z Katowic, a Zespół Pieśni i Tańca 22. Bazy Lotnictwa Taktycznego przypomniał tańce regionalne i pieśni ludowe.

Posłuchaj relacji Anety Puzdrowskiej

Braniewo

Uroczystości w Braniewie zainaugurowała msza święta w intencji Ojczyzny w Bazylice Mniejszej pod wezwaniem św. Katarzyny. Po nabożeństwie uczestnicy obchodów przemaszerowali na Rondo generała Andersa i skwer Sybiraków, gdzie złożono kwiaty.

W tym roku po raz pierwszy w Braniewskim Centrum Kultury, zorganizowano Patriotyczno-Wiosenny Koncert Miejski. Organizatorzy i wykonawcy zapowiadają, że podobne wydarzenie odbędzie się także za rok.

Iława

Vivat Konstytucja! – pod takim hasłem w Iławie odbył się plenerowy program historyczny.  Po południu w kościele Przemienienia Pańskiego odprawiono uroczystą mszę świętą. Następnie sprzed urzędu miasta wyruszyła parada historyczna.

Specjalny program historyczny przygotowała Chorągiew Zaciężna z Gniewa oraz młodzieży z Gimnazjum nr 2 w Iławie. Były salwy na wiwat z artylerii, pokaz musztry kadetów szkoły rycerskiej, pokaz sprawności rycerskiej szwoleżerów, prezentacja tańców mieszczańskich oraz zabawy historyczne.

Węgorzewo

Mieszkańcy Węgorzewa świętowali obchody uchwalenia Konstytucji 3 maja rodzinnie i na sportowo. Uroczystości zainaugurowała msza święta w intencji ojczyzny w kościele pod wezwaniem Świętego Apostoła Piotra i Pawła.

Po mszy rozpoczął się 13.  Rodzinny Rajd Rowerowy. Natomiast w parku Helwinga odbyły się występy artystyczne. Jedną z atrakcji były otwarte mistrzostwa Węgorzewa w puszczaniu patyczków na wodzie o puchar dyrektora Węgorzewskiego Centrum Kultury. Na czym polegają zawody wyjaśnia Anna Styrańczak.

Otwarte mistrzostwa Węgorzewa w puszczaniu patyczków na wodzie odbyły się po raz trzeci.

Lidzbark Warmiński

W rocznicę uchwalenia Konstytucji 3 maja w Lidzbarku Warmińskim zorganizowano otwarte zawody strzeleckie. Zmagania odbywały się na strzelnicy przy ulicy Olsztyńskiej.  W ubiegłym roku w zawodachwzięło udział około 70 zawodników.

Posłuchaj sondy przygotowanej przez Maję Kwiatkowską

Ostróda

Piknik rodzinny, rejsy po jeziorze Drwęckim i koncert galowy – to atrakcje przygotowane w Ostródzie z okazji uchwalenia Konstytucji 3 maja. Uroczystości rozpoczęła msza święta w kościele Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny. Następnie mieszkańcy przeszli pod pomnik Tadeusza Kościuszki.

Natomiast na bulwarze nad jeziorem Drwęckim odbył się rodzinny piknik z atrakcjami, a na dziedzińcu ostródzkiego zamku można było posłuchać koncertu galowego.

Morąg

Uroczystą mszą w intencji ojczyzny w Parku Miejskim, mieszkańcy Morąga rozpoczęli obchody rocznicy uchwalenia Konstytucji 3 maja. W piwnicach Ratusza w Morągu przygotowano wystawę pt. „225 rocznica Konstytucji 3 maja”. Po południu odbył się koncert, którego gwiazdą był zespół Coolers.

Dyrektor Morąskiego Domu Kultury Andrzej Niewiadomski zapraszając do udziału w obchodach zachęcał, by zachowując patriotyczną postawę nie zapominać o dobrej zabawie. Obchodom towarzyszyły imprezy rekreacyjne. W Parku Miejskim odbyły się turnieje: warcabowe i szachowe, można też było pojeździć bryczką.

Nidzica

Przed południem w kościele św. Wojciecha rozpoczęła się msza święta w intencji ojczyzny. Po nabożeństwie w sali rycerskiej zamku w Nidzicy odbyła się uroczysta akademia, na którą zaproszono wszyscy mieszkańców. Jeszcze kilka lat temu, w długi majowy weekend, odbywały się w mieście Dni Nidzicy. Zostały jednak przełożone na lipiec. Tak też będzie w tym roku. Główną atrakcją tej imprezy jest turniej rycerski, połączony z paleniem grodu.

– To właśnie ten element zdecydował o przełożeniu Dni Nidzicy na weekend poprzedzający obchody rocznicy bitwy pod Grunwaldem – wyjaśnia Krzysztof Żukowski z Nidzickiego Ośrodka Kultury.

– Podczas Dni Nidzicy nie zabraknie ciekawych koncertów – dodaje Krzysztof Żukowski.

Koncerty będą się odbywały na rynku.

 

———————————————————

(az/im/apo/kos/kpia/mwis/apuz/ema/bsc)