72. rocznica śmierci Feliksa Nowowiejskiego. Kompozytor pochodził z Warmii

Feliks Nowowiejski. Fot. prywatne archiwum rodziny Nowowiejskich

Wybitny kompozytor, dyrygent,  pedagog zasłynął patriotyczną twórczością. Feliks Nowowiejski urodził się 7 lutego 1877 roku w Barczewie, zmarł 18 stycznia 1946 roku w Poznaniu.

Skomponował m.in. oratorium „Quo vadis”, hymn „O Warmio moja miła!”, czy muzykę do „Roty” Marii Konopnickiej. Jego zmarły przed 2 laty syn – Jan Nowowiejski – wspominał, że cała rodzina była emocjonalnie związana z Warmią.

Z powodu patriotycznej twórczości Feliks Nowowiejski musiał wielokrotnie uciekać. Tak było między innymi w czasie II Wojny Światowej. Jan Nowowiejski wspominał, że ojciec ukrywał się przed Gestapo. W dzień kiedy po niego przyjechali ukrywał się u sióstr elżbietanek w Poznaniu przy ulicy Łąkowej. W czasie wojny pod nazwiskiem Warmiński pojechał do Krakowa.

Na Warmii Nowowiejski związany był nie tylko z Barczewem, ale i Olsztynem, gdzie jego rodzina przeprowadziła się w 1893 r. oraz ze Świętą Lipką – tu działała jezuicka szkoła muzyczna, do której Nowowiejski dostał się na naukę ponieważ jako 10-latek skomponował suitę fortepianową zatytułowaną „Łatwe tańce klasyczne i współczesne”.

W Świętej Lipce Nowowiejski uczył się gry na organach, na fortepianie, skrzypcach, wiolonczeli i waltorni. Kompozytor był też organistą w olsztyńskiej katedrze.

Najsłynniejszym dziełem było skomponowane w 1903 roku oratorium „Quo vadis”,  za które zdobył  tzw. Nagrodę Rzymską im. Meyerbeera.

Przyjęte entuzjastycznie oratorium ruszyło w świat i oklaskiwane było w wielu krajach Europy i w Ameryce, gdzie Nowowiejski dyrygował nim osobiście w nowojorskiej Carnegie Hall. W okresie międzywojennym „Quo vadis” prezentowane było około 200 razy w miastach Europy i obu Ameryk i wykonywane w 13 językach.

W rodzinnym domu kompozyora w Barczewie od ponad 50 lat mieści się jego muzeum. Od 15 lat organizowany jest tam coroczny Międzynarodowy Festiwal Muzyki Chóralnej im. Feliksa Nowowiejskiego.

Salon muzyczny Feliksa Nowowiejskiego w Barczewie, fot. Zbigniew Ramsko-Kozlowski

Feliks Nowowiejski (na pierwszym planie) w kondukcie pogrzebowym członka rodziny. Zdjęcie z prywatnego archiwum rodziny Nowowiejskich udostępnione przez Cyfrowe Repozytorium Lokalne w Poznaniu

Feliks Nowowiejski (z prawej) i ks. Bronisław Gładysz prezes Związku Chórów Kościelnych miasta Poznania – 02.01.1928. Zdjęcie z prywatnego archiwum rodziny Nowowiejskich udostępnione przez Cyfrowe Repozytorium Lokalne w Poznaniu

Rodzice Feliksa Nowowiejskiego, Katarzyna i Franciszek Nowowiejscy z dziećmi – 1895-1900. Zdjęcie z prywatnego archiwum rodziny Nowowiejskich udostępnione przez Cyfrowe Repozytorium Lokalne w Poznaniu

Autor: M.Świniarski
Redakcja: BSChromy