75. rocznica pierwszej deportacji na Syberię

Dla dziesiątków tysięcy polskich rodzin to była ostatnia noc w swoich domach. 75 lat temu, przy trzaskającym mrozie, rozpoczęła się pierwsza masowa deportacja Polaków z Kresów na Syberię.

Genowefa Obuchowicz – obecnie mieszkanka Dywit koło Olsztyna wspomina, że Sowieci zapukali do jej domu koło Grodna około trzeciej nad ranem. Na spakowanie się dali kilkadziesiąt minut. Podobny los spotkał Jana Wiesztorta, po wojnie mieszkańca Stoczka na Warmii. Pod eskortą dowieziono ich na najbliższą stację, stamtąd, pociągami, po kilkutygodniowej tułaczce trafili w głąb Rosji.

Deportacja z 9 na 10 lutego 1940 roku była pierwszą i największą, jeszcze w tym samym roku Sowieci przeprowadzili kolejne: w kwietniu i czerwcu. Ostatnia – czwarta masowa zsyłka, odbyła się w maju i czerwcu 1941 roku.

Nie ma precyzyjnych danych, ilu łącznie Polaków objęły deportacje. Mogło to być nawet 1,5 miliona osób. Z Nieludzkiej Ziemi powróciło mniej niż 30 procent – szacuje dr Karol Sacewicz, historyk IPN.

Posłuchaj relacji Mirosława Sochackiego

Do wspomnień polskich zesłańców, dziś mieszkańców Warmii i Mazur, powrócimy w środę o 19.15, w audycji Kronikarz Warmińsko- Mazurski.

(msoch/łw)