„Barbara patronuje wielu grupom. Modlą się do niej m. in. górnicy, marynarze i rybacy”
Barbórka
Imieniny, choć dziś nie są już tak popularne jak kiedyś, nadal w wielu regionach Polski są bardzo chętnie i uroczyście obchodzone. Nieraz są traktowane jako ważniejsze niż same urodziny. Czym jest ten zwyczaj i skąd się wziął? Dlaczego dla wielu osób imieniny są tak ważne i czy dla wszystkich są również ważne?
4 grudnia imieniny obchodzi Barbara. Dr Jan Chłosta – publicysta, autor wielu naukowych publikacji o tematyce regionalnej był gościem Izabeli Malewskiej.
I. Malewska: Dziś 4 grudnia. Imieniny obchodzą Barbara i Krystian. Skąd się wzięła tradycja świętowania imienin? Tak naprawdę współczesna młodzież dziś nie uznaje imienin, a jak było kiedyś?
J. Chłosta: Po raz pierwszy Barbara się pojawiła w modlitewniku wnuczki Mieszka I – Gertrudy. Tam wspomniany jest 4 grudnia. Natomiast jeśli chodzi o Warmię, to tutaj sprowadzili ją mieszkańcy, osadnicy z Ziemi Chełmińskiej. Podobno – tak głosi legenda – gdzieś pod Saratowem niedaleko Świecia znaleziono głowę, a dokładnie w którymś kościele jako relikwie świętej Barbary. Przywiedli ją tutaj na Warmię w taki sposób, że stała się dość popularna. Barbara, to Barwka po warmińsku, stąd często to imię Warmiacy nadawali paniom.
I. Malewska: My cały czas mówimy, że Barbara, to głównie patronka górników, ale to także patronka ciężkiej pracy. My także wiemy, że to patronka Polski Podziemnej, oraz tych, którzy nawracają się i umierają?
J. Chłosta: Tak, bo modlono się do świętej Barbary o szczęśliwą śmierć. Patronuje ona tym, którzy zajmują się arsenałem, którzy są w nieszczęśliwej sytuacji, oraz marynarzom, rybakom i flisakom. Rzeczywiście jest dużo ludzi modlących się do niej i wspominających ją w trudnych chwilach.
I. Malewska: Świętować czy nie świętować? Mam wrażenie, że nadając dziś imiona swoim dzieciom, nie wybieramy ich już z tak wielkim namaszczeniem. Tak naprawdę sugerujemy się tym, czy dane imię się nam podoba czy nie, a także czy będzie się podobać dzieciom w szkole, znajomym?
J. Chłosta: W przeszłości tak było, że wiązało się ono rodzinnie. Matka zawsze nadawała najstarszej córce to imię noszone przez siebie. To samo, jeśli chodzi o chłopców. A świętowanie? Dzisiaj mamy wiele okazji do świętowania. Na Warmii obchodzono bardziej urodziny niż imieniny, ale to jest także jakiś wyróżnik tego regionu.
Posłuchaj rozmowy z Janem Chłostą
Czy obchodzić imieniny czy nie? Jakie imię wybrać i czym się kierować przy wyborze imienia? Odpowiedzi na te pytania szukały prezes Warmińsko-Mazurskiego Uniwersytetu Trzeciego Wieku w Olsztynie Danuta Krzywosz i wiceprezes Uniwersytetu Trzeciego Wieku Danuta Jamiołkowska.
I. Malewska: Dwie Danuty. Ja to imię darzę przeogromną sympatią, bo tak na imię ma moja mama. Kiedy Danuty mają swoje święto, imieniny?
D. Jamiołkowska: Jest kilka Danut. Ja na przykład obchodzą imieniny 1 października
D. Krzywosz: A ja z Janem 24 czerwca. Kiedyś było tak, że jak się powtarzały imiona, to się wybierało pierwsze po dacie urodzenia.
I. Malewska: I to taka nieformalna zasada?
D. Krzywosz: Tak, taka była nieformalna zasada i tak zostało u mnie wybrane.
I. Malewska: A u Pani?
D. Jamiołkowska: Chyba też, myślę, że tak. Ja się urodziłam w sierpniu, więc pierwszym był 1 października.
I. Malewska: Mam wrażenie, że współczesna młodzież, myślę tu o ludziach w wieku 15 czy 25 lat, nie przywiązuje szczególnej uwagi do imienin. To urodziny są ważne?
D. Jamiołkowska: Zgadza się, absolutnie tak jest. Nawet jak ja składam życzenia moim siostrzenicom, ostatnio Katarzynie 25 listopada, to Kasia mówi do mnie: ciociu ja nie obchodzę właściwie.
I. Malewska: Zaskoczona telefonem z życzeniami?
D. Jamiołkowska: Tak. Urodziny obchodzi się, zaprasza się, natomiast imieniny nie. Może moja koleżanka Danusia ma jakiś pogląd na ten temat.
D. Krzywosz: Rozmawiałyśmy na ten temat. Chyba obchodzenie urodzin przyszło z zachodu. Tam są ważniejsze urodziny niż imieniny. A młodzi? Chyba na rękę im to było. Imieniny, bo jak wiadomo jak mam na imię Danusia czy Basia, to wszyscy wiedzą, że mam imieniny. A jak mam urodziny, to w zasadzie tylko bliscy wiedzą.
D. Jamiołkowska: Właściwie nie wiem, czy się cieszę z tego, że w kolejnym roku obchodzę kolejne urodziny. Młodzi tak, to jest zawsze wielkie wydarzenie. Natomiast jak się ma już troszeczkę ten pesel zaawansowany, to niekonicznie chce się pamiętać.
Posłuchaj rozmowy z Danutą Krzywosz i Danutą Jamiołkowską
Dziś imieniny Barbary. Z tym imieniem kojarzy się Rajd Barbórka. O 56. edycji rajdu samochodowego Barbórka, który został rozegrany w miniony weekend w Warszawie mówił Wojciech Fijałkowski, wiceprezes Warmińsko-Mazurskiego Automobilklubu.
Raj Barbórka jest to krótki rajd, który składał się z kilku odcinków specjalnych i kilkunastu kilometrów OS-owych. Nie jest zaliczany do żadnej klasyfikacji i jest to zamknięcie sezonu.
Posłuchaj rozmowy z Wojciechem Fijałkowskim
Redakcja: A. Dybcio/BSChromy za D. Kucharzewska
