Chcą zabezpieczyć Warmię i Mazury przed roszczeniami. Pracują nad projektem ustawy o odszkodowaniach za nieruchomości pozostawione w PRL-u
Najgłośniejsza była sprawa Agnes Trawny, która odzyskała gospodarstwo w Nartach koło Szczytna
Ustawa ma zabezpieczyć mieszkańców Warmii i Mazur przed roszczeniami przesiedleńców do Niemiec. To pomysł prawników z kancelarii mecenasa Lecha Obary oraz Iwony Arent – poseł Prawa i Sprawiedliwości.
Jak twierdzą pomysłodawcy, projekt jest odpowiedzią na liczne roszczenia. Przed sądami na Warmii i Mazurach toczyło i toczy się łącznie około kilkudziesięciu spraw tego typu.
To najczęściej osoby, które wyjechały z Polski w czasach PRL. Teraz starają się o zwrot nieruchomości lub o odszkodowanie. Przykłady można mnożyć. Klemens Bandt domaga się 700 tysięcy złotych za siedlisko i gospodarstwo w gminie Gietrzwałd. W tej sprawie odszkodowanie mogłoby przekroczyć 2 miliony złotych. Ostatnio olsztyński sąd zasądził 670 tysięcy złotych spadkobiercy rodziny Warmiaków za pozostawione gospodarstwo rolne w Tomaszkowie w gminie Stawiguda. Gospodarze zostawili ziemię, gdy wyjeżdżali w latach 70. ubiegłego wieku do RFN. Inna sprawa z Gietrzwałdu – w grudniu przed Sądem Okręgowym w Olsztynie zapadł wyrok, nakazujący Skarbowi Państwa zapłacenie odszkodowanie rodzinie Anny Prus.
Najgłośniejszą była sprawa Agnes Trawny, która kilka lat temu ubiegała się o zwrot gospodarstwa w Nartach koło Szczytna. Sądy w Szczytnie i Olsztynie – odmówiły jej zwrotu mienia, natomiast Sąd Najwyższy przyznał jej rację i nakazał zwrot gospodarstwa.
Nasz projekt zakłada 20% wartości pozostawionego mienia. Tu kompensata następuje, ale nie w stosunku 100%, jak to ma miejsce obecnie
– powiedział mecenas Michał Mosakowski związany z kancelarią Lecha Obary. Mecenas zwrócił też uwagę, że wielu z tzw. późnych przesiedleńców otrzymało już odszkodowanie od niemieckiego rządu.
Także tutaj nie mogłoby dojść do podwojenia rekompensaty, że robi to jednocześnie rząd niemiecki i polski.
Ponadto pomysłodawcy projektu ustawy chcą, żeby takie rekompensaty przysługiwały wyłącznie właścicielom nieruchomości lub im bezpośrednim spadkobiercom. Taki zabieg miałby uniemożliwić handel roszczeniami.
Wszystko po to, żeby zapobiec na przykład licznym nadużyciom, które pojawiają się przy okazji reprywatyzacji w Warszawie
– podsumował mecenas Michał Mosakowski.
Tymczasem według mecenasa Wojciecha Wrzecionkowskiego z Olsztyna, który prowadził kilkanaście spraw dotyczących zwrotu nieruchomości przesiedleńcom, propozycje budzą wątpliwości.
Jesteśmy w Unii Europejskiej i nie możemy zabronić obywatelom innych państw dochodzenia roszczeń gdziekolwiek, w Niemczech, Holandii, Anglii. Na pewno Unia Europejska tego typu regulacji nie przyjmie.
Mecenas Wrzecionkowski twierdzi też, że pozbawienie kogokolwiek prawa własności bez odszkodowania to „rozbój w biały dzień”.
Teraz tylu Polaków pracuje zagranicą. My mamy im powiedzieć: wy wyjechaliście, to teraz my zabierzemy wam wasze nieruchomości, bo ją opuściliście? To kompletnie sprzeczne z prawem własności.
– pytał retorycznie mecenas Wrzecionkowski.
Wojciech Wrzecionkowski podkreśla też, że ludzie, którzy wyjeżdżali z Polski do Niemiec nie mogli skutecznie zabezpieczyć swojej własności.
Nie mogli ani jej sprzedać, wydzierżawić, czy zastawić. Stawiano im warunek, że muszą wszystko pozostawić i dopiero wtedy dostawali paszport. Wyjeżdżali, a przeważnie następnego dnia już im zabierano nieruchomości
– mówił mecenas Wojciech Wrzecionkowski.
Wiadomo, że projekt ma poparcie wśród posłów Prawa i Sprawiedliwości. Posłanka Iwona Arent zapowiedziała, że Sejm powinien zająć się tą sprawą po wakacyjnej przerwie, być może jeszcze we wrześniu.
Autor: MLewiński
Redakcja; BSChromy
