Dlaczego lato było nietypowe ? O tym mówili eksperci

Fot. Fotolia.pl

Według Biura Prognoz z Białegostoku w sierpniu najcieplejszym miastem naszego regionu był Frombork. Tam 8 sierpnia termometry wskazały 33 stopnie Celsjusza, z kolei dzień później w Olsztynie na termometrach można było zobaczyć 32 stopnie. Wczoraj, 20 września najcieplejszą miejscowością na Warmii i Mazurach był Lidzbark Welski – 32 i pół stopnia.

Zbigniew Szwejkowski. Fot. A. Dybcio

Prof. Zbigniew Szwejkowski z Katedry Gospodarki Wodnej, Klimatologii i Kształtowania Środowiska Uniwersytetu Warmińsko – Mazurskiego był gościem Agnieszki Lipczyńskiej.

A. Lipczyńska: Mija lato, będziemy tęsknić i pewnie dobrze wspominać. Rzeczywiście pogoda dopisała. Lato wyjątkowe, bardzo ciepłe, bardzo długie, ale chyba żadne rekordy nie padły?

Z. Szwejkowski: Nie. Rzeczywiście lato było może nietypowe, ale przede wszystkim cechowało się tym, o czym Pani wspomniała. Było długie, zaczęło się już na początku maja. Można to stwierdzić stosując nawet metody typowe dla meteorologii, czyli wyznaczając tzw. początek termicznego lata, które wypadło na maj. Lato nie tylko kalendarzowe, ale i termiczne ciągle jeszcze trwa. Pod tym względem więc jest to sytuacja inna niż w latach poprzednich, chociaż nie było tutaj żadnych specjalnych rekordów. Nie mniej jednak letnia atmosfera była szczególna.

A. Lipczyńska: Mieliśmy elementy lata tropikalnego?

Z. Szwejkowski: Momentami one się pojawiały, chociaż tropikalne lato to specyficzna sytuacja pogodowa, w której wysokie temperatury są jednocześnie z wysokimi wartościami wilgotności powietrza. To sprawia, że nasza egzystencja w tych warunkach jest utrudniona. Takie sytuacje tropikalnego lata w tym roku pojawiały się, zwłaszcza przed przejściem frontów atmosferycznych, kiedy wilgotność powietrza zaznaczała się na poziomie powyżej 80, a nawet 90%. Wtedy oddychać jest trudno. To wszystko wiąże jest z procesami znanymi z biometeorologii.

A. Lipczyńska: Czy to, jak wyglądało lato można traktować jako zapowiedź początku zmian klimatycznych?

Z. Szwejkowski: Musimy pamiętać, że proces globalnego ocieplenia – jak wynika z samej nazwy jest procesem globalnym, toczącym się w atmosferze całego naszego globu. Poza tym funkcjonujemy w przestrzeni, która jest bardzo zależna od procesów zewnętrznych toczących się poza naszą strefą. Zatem to, co się dzieje teraz jest już echem tego, co toczy się w atmosferze. Globalne ocieplenie i proces ocieplenia, to proces, który nie budzi żadnych dyskusji w środowisku klimatologów. Jest to stwierdzone, jest to udowodnione i nie ma o czym mówić. Natomiast, jeżeli będziemy się tutaj zastanawiać nad procesem na podstawie zjawisk incydentalnych, to rzeczywiście wnioski mogą być bardzo różne.

Posłuchaj rozmowy z prof. Zbigniewem Szwejkowskim

Kolejnym gościem Agnieszki Lipczyńskiej była dr hab. Ewa Dragańska z Katedry Gospodarki Wodnej, Klimatologii i Kształtowania Środowiska Uniwersytetu Warmińsko – Mazurskiego w Olsztynie.

A. Lipczyńska: W tym roku mamy długie lato?

E. Dragańska: Jeśli chodzi o lato, to faktycznie było wyjątkowe, jeśli chodzi o wartości temperatur, jak również jego długość. Oczywiście mówimy o termicznym lecie, a więc sytuacji, kiedy temperatura średnia dobowa przekroczy 15 stopni Celsjusza. To jest definicja termicznego lata, którą posługujemy się w klimatologii. Termiczne pory roku zazwyczaj nie idą w parze z tymi astronomicznymi i tutaj z latem też tak bywa.

A. Lipczyńska: Jak to wygląda u nas w regionie?

E. Dragańska: Jeśli chodzi o termiczną porę roku jaką jest lato, to w badaniach klimatologicznych posługujemy się średnimi charakterystykami – podajemy średnie długości, średnie daty rozpoczęcia czy zakończenia dla regionu lub jakiejś miejscowości. W Olsztynie przeciętna długość termicznego lata wynosi 88 dni. Natomiast bywały okresy, gdzie to lato termiczne trwało 117 dni i taka sytuacja miała miejsce w 2002 roku. Notowane było również lato, którego długość wynosiła zaledwie 46 dni i to było w 1984 roku.

A. Lipczyńska: A kiedy przeciętnie termiczne lato rozpoczyna się w Olsztynie?

E. Dragańska: W Olsztynie ta średnia data rozpoczęcia lata termicznego to jest 9 czerwca, ale bywały i takie sytuacje, kiedy lato rozpoczynało się już w maju. Tak było we wspomnianym 2002 roku, kiedy ono najdłużej gościło.

A. Lipczyńska: A tegoroczne lato też zaczęło się bardzo wcześnie?

E. Dragańska: Na pewno zaczęło się w maju. Średnia temperatura kwietnia była faktycznie zdecydowanie wyższa niż to przeciętnie bywa – zazwyczaj jest to 7-8 stopni Celsjusza, a w tym roku było to 10-11. Były to temperatury przeciętnie o 3-4 stopnie wyższe niż to zazwyczaj bywa, natomiast średnia kwietnia jeszcze była poniżej progu termicznego jakim jest 15 stopni.

Posłuchaj rozmowy z dr hab. Ewą Dragańską

Redakcja: A. Dybcio za D. Kucharzewska