Strona główna Radio Olsztyn
Posłuchaj
Pogoda
Olsztyn
DZIŚ: 15 °C pogoda dziś
JUTRO: 14 °C pogoda jutro
Logowanie
 

Kraj – podsumowanie najważniejszych wydarzeń 2016 r.

Andrzej Piedziewicz i Marek Lewiński podsumowali najważniejsze wydarzenia minionego roku w kraju. Na ich liście znalazły się m.in. spór o Trybunał Konstytucyjny, protest opozycji w Sejmie, Światowe Dni Młodzieży, szczyt NATO, rządowy program 500 plus, obniżenie wieku emerytalnego, reforma edukacji, Chrzest Polski i pogrzeb Łupaszki.

1. Spór o Trybunał Konstytucyjny

Podsumowanie roku 2016 w kraju zaczynamy od polityki. Budziła ogromne emocje. Kryzys wokół Trybunału Konstytucyjnego zaczął się w roku 2015, jego źródła tkwią jeszcze w decyzji sejmu poprzedniej kadencji, który wybrał 5 nowych sędziów Trybunału, choć 2 z nich, jak zresztą później orzekł sam Trybunał powinno było zostać wybranych już przez Sejm obecnej kadencji. Powstał personalny pat. Prezydent nie przyjął ślubowania od tych 5 sędziów, a nowy Sejm wybrał do Trybunału 5 nowych. Ale prezes Trybunału Andrzej Rzepliński do orzekania dopuścił tylko 2 z nich.

Końcówka roku 2015 i rok 2016 to seria tzw. ustaw naprawczych o Trybunale, mówiących m.in. o konieczności rozpatrywania spraw w kolejności wpływu . Była ostra krytyka ze strony autorytetów prawniczych, a mimo to Sejm przyjmował te ustawy. Ich zapisy były uznawane za niekonstytucyjne przez sam Trybunał, tyle że rząd odmawiał publikowania wyroków Trybunału, choć ma obowiązek publikowania. Postępowanie Sejmu i rządu krytykowała nie tylko opozycja, ale też zgromadzenia przedstawicieli wielu polskich sądów, w tym Sądu Najwyższego i Naczelnego Sądu Administracyjnego, a także m.in. organizacje prawnicze, Helsińska Fundacja Praw Człowieka, organizacje biznesowe, czy Fundacja Batorego.

Sprawie przygląda się też Komisja Europejska. Formalnie kryzys zakończył się 19 grudnia 2016 roku wraz z końcem kadencji prezesa Trybunału Andrzeja Rzeplińskiego, nowym prezesem została wygrana przez Sejm Julia Przyłębska. Rzecznik rządu Rafał Bochenek przekonywał

00:00 / 00:00

Komisja Europejska zapowiada, że nadal będzie przyglądać się sprawie. W końcu bez sprawnego i cieszącego się autorytetem Trybunału Konstytucyjnego Sejm mógłby uchwalać prawo, które nie ma nic wspólnego z konstytucją.

2. Kryzys parlamentarny

Pod koniec roku wybuchł kryzys w parlamencie. Zaczął się od ograniczenia wstępu dziennikarzy do Sejmu oraz od wykluczenia z obrad posła Platformy Obywatelskiej Michała Szczerby. 16 grudnia opozycja zablokowała salę plenarną, a przed sejmem zaczęła się obywatelska manifestacja, protestujący utrudniali posłom opuszczenie budynku. Budżet na 2017 roku przyjęto w sali kolumnowej. Szef PO Grzegorz Schetyna zapowiada, że okupacja sali plenarnej będzie trwała do 11 stycznia.

00:00 / 00:00

PiS wyciągnął rękę do opozycji. Prezes partii Jarosław Kaczyński mówił m.in. o tym, że co piąte posiedzenie sejmu mogłoby mieć porządek obrad ustalany przez opozycję i krytykował zachowanie opozycyjnych posłów.

00:00 / 00:00

Prezydent wciąż nie podpisał ustawy budżetowej na ten rok. Jak niedawno poinformował jego rzecznik, głowa państwa ma wątpliwości, czy podczas jej przyjmowania na sali kolumnowej faktycznie było kworum.

3. Światowe Dni Młodzieży

Sześć dni modlitwy, wyjątkowych spotkań, audiencji i przebywania we wspólnocie. Tak w skrócie można podsumować Światowe Dni Młodzieży, które od 26 do 31 lipca odbywały się w Polsce. Papież Franciszek był w naszym kraju pięć dni. Odwiedził Kraków i Brzegi, Częstochowę oraz teren byłego obozu koncentracyjnego Auschwitz-Birkenau. Spotkanie młodych przebiegało pod hasłem Błogosławieni miłosierni, albowiem oni miłosierdzia dostąpią. W kulminacyjnym momencie Światowych Dni Młodzieży, czyli podczas uroczystej Mszy Posłania, którą papież Franciszek odprawił na Campus Misericordia, uczestniczyło około 3 milionów pielgrzymów. Przyjechali do Polski z ponad 180 krajów, reprezentowali wszystkie kontynenty. Na ŚDM przyjechało też 900 biskupów. Tak wielu nie było w naszym kraju nawet na pielgrzymkach papieskich. Wydarzenie relacjonowało 5 i pół tysiąca akredytowanych dziennikarzy.

W Brzegach papież Franciszek mówił do młodych: kto nie ryzykuje, nie zwycięża.

00:00 / 00:00

Jak wskazywało badanie przeprowadzone po Światowych Dniach Młodzieży młodzi pielgrzymi ocenili to wydarzenie na czwórkę z plusem.

Całkowite koszty organizacji ŚDM wyniosły ponad 200 milionów złotych. Sfinansowano je z wpłat zarejestrowanych uczestników, darowizn osób prywatnych i firm, składek od wiernych oraz wsparcia z budżetu państwa. Organizatorzy podkreślają, że sam Kraków zyskał finansowo: kwota wydatków pozostawionych w mieście to łącznie 500 milionów złotych.

4. Szczyt NATO

Innym bardzo ważnym wydarzeniem o międzynarodowym zasięgu, które odbyło się w Polsce, był szczyt NATO. W obradach, które miały miejsce na początku lipca, wzięli udział reprezentanci 28 krajów członkowskich Paktu, 26 krajów partnerskich oraz przedstawiciele organizacji międzynarodowych. W sumie stolicę Polski odwiedziło 18 prezydentów, 21 szefów rządów, 41 ministrów spraw zagranicznych, 39 ministrów obrony.

Jakie były postanowienia szczytu? To m.in. przedłużenie misji w Afganistanie i przeznaczenie 5 miliardów złotych rocznie wsparcia dla władz w Kabulu, szkolenie armii irackiej, udzielenie wsparcia siłom zbrojnym Tunezji i Jordanii, dołączenie wszystkich krajów członkowskich NATO do koalicji przeciwko Państwu Islamskiemu, a także potępienie aneksji Krymu przez Rosję – mówiła premier Beata Szydło.

00:00 / 00:00

Chodzi tu o rozlokowanie w naszym kraju czterech grup batalionowych i amerykańskiej brygady pancernej. – To kluczowe decyzje w sprawie bezpieczeństwa Europy – podkreślał sekretarz generalny Sojuszu Jens Stoltenberg.

00:00 / 00:00

5. Rodzina 500 plus

Rok 2016 to ważne wydarzenia w sferze społeczno-gospodarczej. Pierwszego kwietnia 2016 ruszył program Rodzina 500 plus. Oznacza to 500 złotych miesięcznie na drugie i każde kolejne dziecko w rodzinie. W przypadku rodzin biedniejszych 500 złotych można otrzymywać już na pierwsze dziecko. Z ostatnich danych opublikowanych przez Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej wynika, że w całej Polsce z programu korzystają 3 miliony 800 tysięcy dzieci, z czego ponad 154 tysiące na Warmii i Mazurach.

00:00 / 00:00

Ponad 40 procent świadczeń wypłacanych jest na pierwsze lub jedyne dziecko. To pokazuje, w jak trudnej sytuacji finansowej są polskie rodziny. Nawet Bank Światowy w swoim raporcie oceniał, że program 500 plus ma szansę przyczynić się do istotnego zmniejszenia skali ubóstwa w Polsce. Program 500 plus ma mieć znaczenie dla demografii. Jak mówiła w grudniu ubiegłego roku Magdalena Mil z warmińsko-mazurskiego oddziału NFZ, rok 2016 to wzrost liczby porodów w porównaniu z rokiem 2015. Choć pewnie wpływ na to miał nie tylko ten program.

00:00 / 00:00

6. Spadek bezrobocia

Warto pamiętać, że ubiegły rok to stały spadek bezrobocia w całym kraju. Nie mamy jeszcze podsumowania za cały rok, ale na koniec listopada stopa bezrobocia w Polsce wynosiła 8,2 procent. Tak niskiego bezrobocia w listopadzie nie było od 25 lat. Na Warmii i Mazurach wciąż najwyższe bezrobocie – prawie 14 procent. Jeszcze kilka lat temu w naszym regionie nie dziwiło bezrobocie 20-procentowe. Wiceminister rodziny, pracy i polityki społecznej Stanisław Szwed podkreślił, że pod koniec ubiegłego roku nie było widać standardowego sezonowego wzrostu bezrobocia.

00:00 / 00:00

7. Obniżenie wieku emerytalnego

W roku 2016 doszło też do bardzo istotnej zmiany w systemie emerytalnym. Cofnięto podniesienie wieku emerytalnego, co oznacza, że wracamy do starych zasad. Od 1 października 2017 roku kobiety będą mogły przejść na emeryturę w wieku lat 60, mężczyźni – 65.

Ekonomiści ostrzegają przed problemami, jakie wywoła to w finansach publicznych, wyliczają też, o ile niższe emerytury będą miały osoby, które wcześniej zrezygnują z pracy. To różnice sięgające od kilkuset do ponad 1000 złotych miesięcznie. Rząd zapewnia natomiast, że reforma została dokładnie przeanalizowana. Co więcej, niższy wiek emerytalny to przywilej, a nie konieczność. Będąc na emeryturze, jeśli zdrowie pozwoli, będzie można nadal pracować.

8. Reforma edukacji

Rok 2016 to decyzja o olbrzymiej zmianie w edukacji. Będzie likwidacja gimnazjów. Gimnazja przez lata budziły spore kontrowersje. Rząd zadecydował, że wrócimy do poprzedniego systemu: 8-letnia szkoła podstawowa i 4-letnie liceum. Do tego 5-letnie technikum, a zamiast zawodówek szkoły branżowe pierwszego i drugiego stopnia.

Według ustawy przyjętej przez Senat, wygaszanie gimnazjów zacznie się od 1 września 2017 roku. Na rok szkolny 2017/2018 nie będzie już naboru do gimnazjów. Tym samym rok szkolny 2017/2018 będzie też rokiem, gdy 6-letnie szkoły podstawowe na powrót zmienią się w 8-letnie. Nieco później nastąpi zmiana w liceach – z 3-letnich w 4-letnie zmienią się 1 września 2019 roku.

Wydawałoby się, że to zmiany przez wszystkich wyczekiwane. Jak mówiła w Sejmie minister edukacji narodowej Anna Zalewska reforma jest przygotowana przede wszystkim z myślą o uczniu.

00:00 / 00:00

Choć gimnazja nie były wśród Polaków popularne, wiele osób w badaniach sondażowych deklarowało, że jest za ich likwidacją to reforma wywołała protesty.

00:00 / 00:00

O pracę bali się nauczyciele gimnazjów. Minister Anna Zalewska uspokaja jednak.

00:00 / 00:00

Bożena Kowalska z sekcji oświatowej NSZZ Solidarność obawia się jednak nieco o to, gdzie dokładnie będzie ta praca dla nauczycieli.

00:00 / 00:00

Protestowali też samorządowcy i niektórzy rodzice. Ministerstwo zapewnia natomiast, że będzie wsparcie dla samorządów na wprowadzenie reformy i nie będzie pustych budynków po gimnazjach. Cała infrastruktura ma być wykorzystana. Niewiadomą pozostaje jeszcze czego dokładnie będzie uczyć szkoła w tym nowym-starym układzie. Na pierwszy kwartał tego roku ministerstwo edukacji narodowej zapowiedziało publikację rozporządzeń dotyczących podstawy programowej. Natomiast sama ustawa likwidująca gimnazja czeka jeszcze na podpis prezydenta.

9. Obchody 1050. rocznicy Chrztu Polski

Przez 12 miesięcy w całym kraju odbywały się różne wydarzenia związane z jubileuszem 1050. rocznicy chrztu. Centralne, trzydniowe, kościelno-państwowe obchody odbyły się w kwietniu w Gnieźnie i Poznaniu pod hasłem „Gdzie chrzest, tam nadzieja!”. Złożyły się na nie uroczyste liturgie pod przewodnictwem Legata Papieskiego kardynała Pietro Parolina, nadzwyczajne obrady Zgromadzenia Narodowego oraz wielkie święto nowej ewangelizacji na poznańskim stadionie. Uroczystości odbywały się również na Ostrowie Lednickim. To jedno z prawdopodobnych miejsc, gdzie mógł dokonać się chrzest Mieszka.

O odważne sięganie do łaski chrztu świętego i pokonywanie podziałów w Polsce apelował prymas abp Wojciech Polak podczas mszy św. w katedrze gnieźnieńskiej.

00:00 / 00:00

Ta dziękczynna liturgia stanowiła centralny punkt uroczystości w Gnieźnie 14 kwietnia w dniu uznanym powszechnie za rocznicę chrztu Mieszka I. Otwierając obrady Zgromadzenia Narodowego marszałek Sejmu Marek Kuchciński przypomniał, że w 966 roku dokonało się jedno z najważniejszych wydarzeń w dziejach Polski. Z kolei marszałek Senatu Stanisław Karczewski przypomniał treść uchwały podjętej przez obie izby z okazji rocznicy. Zgromadzenie Narodowe wyraziło w niej wdzięczność twórcom państwowości i wszystkim pokoleniom Polaków, którzy wiernie trwali przy zasadach wyznaczających naszą tożsamość. Historyczne orędzie z okazji jubileuszu 1050-lecia Chrztu Polski wygłosił prezydent Andrzej Duda.

00:00 / 00:00

W uroczystościach związanych z podziękowaniem za 1050 lat chrześcijaństwa w Polsce uczestniczył też papież Franciszek. W Polsce był z okazji Światowych Dni Młodzieży, a właśnie z okazji rocznicy odprawił specjalną mszę świętą na Jasnej Górze.

10. Pogrzeb Zygmunta Szendzielarza „Łupaszki”

Pod koniec kwietnia kilkanaście tysięcy osób uczestniczyło w pogrzebie podpułkownika Zygmunta Szendzielarza Łupaszki w Warszawie. Do stolicy przyjechali też mieszkańcy Warmii i Mazur. Na Powązkach Wojskowych były delegacje z Olsztyna, Lidzbarka Warmińskiego i Elbląga. Relacja Marka Lewińskiego.

W uroczystościach uczestniczyli również żołnierze V Wileńskiej Brygada AK. Wśród nich aktualni mieszkańcy Lidzbarka Warmińskiego kapitan Józef Rusak i porucznik Lucjan Deniziak. Pułkownik Zygmunt Szendzielarz „Łupaszka” był jedną z kilkuset ofiar komunistycznej bezpieki. W czasie drugiej wojny światowej dowodził 5. Brygadą Wileńską AK, walczącą z wojskami niemieckimi i litewskimi jednostkami oraz wrogo nastawioną sowiecką partyzantką. We wrześniu 1945 r. wyjechał na Pomorze, gdzie prowadził działalność dywersyjną na terenach województw zachodniopomorskiego, gdańskiego i olsztyńskiego. Został aresztowany 30 czerwca 1948 roku. Po trwającym blisko 2 i pół roku śledztwie, a następnie procesie, Wojskowy Sąd Rejonowy w Warszawie skazał go na wielokrotną karę śmierci. Wyrok – poprzez strzał w tył głowy – wykonano 8 lutego 1951 r. w warszawskim więzieniu na Mokotowie. Przez kilkadziesiąt lat komuniści ukrywali jego miejsce pochówku. Wiosną 2013 roku szczątki „Łupaszki” odnalazł na Łączce na warszawskich Powązkach Wojskowych zespół badaczy pod kierownictwem prof. Krzysztofa Szwagrzyka.

11. Wyrok ws. sformułowania „polskie obozy zagłady”

Pod koniec 2016 roku zapadł bardzo ważny wyrok dotyczący sformułowania „polskie obozy zagłady”. Sąd apelacyjny w Krakowie nakazał niemieckiej telewizji ZDF opublikowanie przeprosin za użycie tego sformułowania. Co więcej, przeprosiny te muszą mieć bardzo jasno określoną treść, muszą też znaleźć się na głównej stronie internetowej telewizji ZDF, i muszą tam pozostać przez miesiąc. Tak, by każdy odwiedzający tę stronę od razu je widział i mógł je przeczytać.

Obraźliwe słowa padły w telewizji ZDF w 2013 roku. O sprostowanie zwrócił się Karol Tendera, więzień obozu w Auschwitz. Telewizja początkowo próbowała wyciszyć sprawę, wysyłając mu listowne przeprosiny. Karol Tendera, reprezentowany przez stowarzyszenie Patria Nostra, poszedł do sądu, formułując zarzut naruszenia dóbr osobistych. Sąd apelacyjny nie miał wątpliwości, że to sformułowanie jest krzywdzące dla Karola Tendery, a co więcej prowadzi do zakłamania historii.

– Dlatego jest to tak ważny wyrok – mówi olsztyński prawnik, mecenas Lech Obara, jeden z założycieli stowarzyszenia Patria Nostra, które od lat zajmuje się tego typu sprawami.

00:00 / 00:00

Wyrok mógłby bardzo cieszyć, gdyby został właściwie wykonany. Niestety, na stronie telewizji ZDF bardzo trudno znaleźć przeprosiny. Co więcej, nie mają one takiej formy, jaką nakazał polski sąd. Według wyroku, powinien to być tekst umieszczony na stronie głównej. Tymczasem na stronie głównej – i to w niezbyt eksponowanym miejscu – znalazł się tylko link zatytułowany „przeprosiny Karola Tendery”. Żeby zobaczyć całe przeprosiny, trzeba kliknąć ale ani tytuł, ani zdjęcie do takiego kliknięcia na pewno nie zachęca. Dlatego mecenas Obara zapowiada walkę – tym razem przed niemieckimi sądami – o właściwe wykonanie wyroku.

00:00 / 00:00

Będzie to także test europejskiego systemu prawnego. Wyroki polskich sądów powinny być w Niemczech właściwie wykonane.


(bsc)

Więcej w Polska, wydarzenia
Świat – podsumowanie najważniejszych wydarzeń 2016 r.

Andrzej Piedziewicz i Marek Lewiński podsumowali najważniejsze wydarzenia minionego roku na świecie. Na ich liście znalazły się: kryzys migracyjny, zamachy terrorystyczne, Brexit, wybory prezydenckie w USA,...

Zamknij
RadioOlsztynTV