Strona główna Radio Olsztyn
Posłuchaj
Pogoda
Olsztyn
DZIŚ: 15 °C pogoda dziś
JUTRO: 14 °C pogoda jutro
Logowanie
 

Miliardowe straty dla budżetu. Ministerstwo zapowiada walkę z oszustami.

Na 10 lat więzienia sąd skazał szef mafii paliwowej w Olsztynie „Predatora”. Wyłudził on 40 mln złotych nienależnego zwrotu podatku VAT. Fot. M. Lewiński

Państwa Unii tracą miliardy na wyłudzeniach podatku VAT. Tak wynika z danych opublikowanych przez Komisję Europejską. W całej Unii w dwa lata temu z tego tytułu przepadło niemal 160 miliardów euro, a w przypadku Polski ta luka wyniosła 38 miliardów euro.

Pozycja Polski

Nasz kraj jest wśród najgorzej radzących sobie z tym problemem. Zwalczanie luki w VAT, czyli różnicy między przychodami z tego podatku, jakie powinny trafiać do budżetu, a jakie faktycznie wpływają, to jedno z głównych zadań, które stawia sobie polskie ministerstwo finansów. Dane z państw członkowskich, jakie zebrała Komisja Europejska pokazują, że Polska jest pod tym względem jednym z najsłabszych krajów UE. W 2014 r. do państwowej kasy nie trafiała co czwarta należna złotówka z VAT (luka wynosiła 24,08 proc.). Słabiej niż my radziło sobie sześć państw unijnych. Najgorzej wypadła Rumunia, która ma lukę VAT wynoszącą prawie 38 proc., dalej jest Litwa – 36 proc., Malta – 35 proc., Słowacja – 29 proc. oraz Grecja – 28 proc. Z państw Europy Zachodniej w rankingu niżej niż Polska uplasowały się jeszcze Włochy, gdzie luka w VAT wyniosła 27,5 proc.

Ponad 130 tomów akt w sprawie „Predatora”

Tylko na Warmii i Mazurach w minionym półroczu były dwie głośne sprawy sądowe dotyczące wyłudzeń podatku VAT. W marcu w Olsztynie skazano szefa gangu, który okradł skarb państwa na 45 milionów złotych. Było to największe wyłudzenie z jakim zetknął się tutejszy Sąd Okręgowy – podkreślał w marcu w uzasadnieniu wyroku sędzia Adam Barczak. Dodał, że oprócz wyłudzonych 45 milionów złotych, oskarżony próbował zdobyć kolejne 56 milionów. Wyłudzone pieniądze główni oskarżeni transferowali na konta na Wyspach Dziewiczych, na Łotwę i do Austrii. Piotr K. znaczną część gotówki – prawie 6 milionów złotych – trzymał w domu. Tymczasem niedawno Sąd Okręgowy w Olsztynie na 10 lat więzienia skazał Grzegorza M. pseudonim „Predator”. Wspólnie ze swoją mafią z tytułu niezapłaconych podatków VAT wyłudził ponad 40 milionów złotych. Paliwo, które miało być przedmiotem wyłudzeń podatku, pochodziło z Litwy, Łotwy i Niemiec. Rzekomymi partnerami biznesowymi były m.in. spółki z Łotwy. Dowody w tej sprawie zebrano w 132 tomach akt.

Jakich krajów dotyczy problem wyłudzenia VAT?

Nielegalny proceder ma zwykle podobny przebieg. Przestępca chce sprzedać za granicę przedmiot lub usługę objętą podatkiem VAT w taki sposób, żeby nie odprowadzić tej kwoty do urzędu skarbowego. Często dzieje się tak, że towar jest fikcyjny. „Firmy słupy wystawiają fikcyjne faktury, a kontrahent występuje o zwrot podatku, który został rzekomo zapłacony w Polsce.” – wyjaśnia Mirosława Torenc, rzeczniczka Urzędu Kontroli Skarbowej w Olsztynie. „Następnie, na podstawie pozornie poprawnych dokumentów kontrahent otrzymuje zwrot 23% podatku”. W tym miejscu dochodzi do wyłudzenia. Problem z wyłudzaniem i unikaniem płacenia podatku VAT mają głównie kraje ze słabą administracją podatkową. Parający się takim procederem przestępcy wybierają na obszar działalności głównie kraje Europy Wschodniej.

Na Zachodzie luka w VAT jest dużo mniejsza – dla przykładu w Niemczech wynosiła w 2014 r. nieco ponad 10 proc., w Belgii 8,3 proc., a w Luksemburgu, który ma wyjątkowo niskie podatki, zaledwie 3,8 proc. Średnia dla całej UE wyniosła nieco ponad 14 proc. Według dr. Marka Szturo z Katedry Finansów i Bankowości Wydziału Nauk Ekonomicznych na Uniwersytecie Warmińsko-Mazurskim w Olsztynie jedną z przyczyn złego działania administracji podatkowej w Polsce jest brak systemu motywacyjnego pracowników skarbowych. „Nie ma systemu premiowania określonych działań” – wyjaśnia dr Szturo. „Pracownik skarbówki powinien czuć się zmotywowany do wykrywania fałszerstw. W tej chwili jest obciążany różnego rodzaju zarządzeniami i przepisami, często sprzecznymi, a nie ma zachęt – głównie materialnych.”

Jest coraz lepiej

W Polsce – podobnie jak w prawie wszystkich innych państwach członkowskich – sytuacja poprawia się jednak w ostatnich latach. Jeszcze w 2012 r. luka w VAT wynosiła w naszym kraju 26 proc., dwa lata później było to o 2 punkty procentowe mniej, co przekłada się na około 2 mld złotych wpływów do budżetu. „Zmniejszenie się luki zbiegło się w czasie z wprowadzeniem działań mających na celu zarówno przestrzeganie przepisów podatkowych jak i ich skuteczność. W 2014 r. rząd m.in. skonsolidował funkcje organizacyjne i wprowadził jednolitą bazę numerów identyfikacji podatkowej” – czytamy w części raportu Komisji poświęconej Polsce.

Zmiany w prawie jeszcze w tym miesiącu

Aby pomóc walczyć z problemem luki w VAT KE przedstawiła w pierwszej połowie roku propozycje przewidujące zmiany w pobieraniu tego podatku w rozliczeniach transgranicznych. Rocznie budżety państw członkowskich tracą ok. 50 mld euro tylko w wyniku trików stosowanych przez firmy podczas handlu transgranicznego. Dr Marek Szturo z Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie przypomina, że w skład luki VAT, którą wylicza Unia wchodzą także transakcje nierejestrowane, których jest bardzo dużo. „Tutaj także musimy liczyć na zmiany w prawie” – podkreślał w rozmowie z reporterem Polskiego Radia Olsztyn. „Dokonana została już fundamentalna zmiana w tym zakresie, a więc zmniejszenie limitu transakcji gotówkowych dla firm. Ta regulacja wejdzie w życie w 2017 roku” – mówił dr Szturo. Według zapowiedzi polskiego resortu finansów jeszcze we wrześniu Sejm ma się zająć zmianami w prawie uszczelniającymi VAT. Chodzi o regulacje uniemożliwiające wyłudzenie zwrotu podatku, pomagające wykryć uchylanie się od opodatkowania, czy ułatwiające odmowę wypłaty nienależnych zwrotów VAT.

 

Posłuchaj relacji Marka Lewińskiego

 

(mlewin/as)

 

 

Więcej w podatek
Poseł Janusz Cichoń: Podatek detaliczny uderzy w konsumentów

Podatek od handlu detalicznego najmocniej uderzy w konsumentów – uważa warmińsko-mazurski poseł PO Janusz Cichoń. Przypomnijmy, kilka dni temu Sejm uchwalił ustawę o podatku od sprzedaży...

Zamknij
RadioOlsztynTV