„Morze Bałtyckie jest jedną wielką miską siarkowodoru oraz brudnej wody”

Każdy produkt, który wytworzymy i marnujemy, jest stratą energetyczną naszej planety. Dziś w Bliższych spotkaniach o ekologii.

Prof. Zbigniew Endler, biolog i ekolog był gościem Izabeli Malewskiej.

I. Malewska: Czy nasze codzienne wybory oraz czynności mają wpływ na to, co dzieje się globalnie?

Z. Endler: Oczywiście. Zwykle mówimy: jeżeli wyrzucę śmieci do lasu czy np. do rowu, to nic się nie stanie. No dobrze, ale podobnie pomyśli milion czy miliard osób – w tym momencie nasza planeta staje się jednym wielkim śmietnikiem. I tak jest niestety. Przypomnę, że dryfująca, wielka wyspa śmieci na Atlantyku – ona rzeczywiście istnieje. Proszę pamiętać, że w tej chwili szokiem było odkrycie wśród dzieci indiańskich na Grenlandii dużych ilości bisfenolu w moczu i wśród zwierząt polarnych. Wyrzucane butelki, które w środku są pokrywane właśnie bisfenolem, niestety rozprzestrzeniły się na cały świat.

I. Malewska: Docierają w najbardziej odległe zakątki.

Z. Endler: A bisfenol odpowiada za otyłość, gorsze warunki szkolne, czyli zdolność zapamiętywania, uczenia się. To już są bardzo poważne problemy w skali globalnej, nie tylko kraju.

I. Malewska: Nam się wydaje, że jeśli do kosza ze śmieciami wrzucimy jedną rzecz, która być może tam nie pasuje, np. bateria, to przecież świat się nie zawali, bo to tylko jedna rzecz?

Z. Endler: Rzeczywiście świat się nie zawali, ale my będziemy żyli w dyskomforcie. Chcąc korzystać z zasobów natury – choćby turystycznie – będziemy się denerwowali, dlaczego wokół nas jest tyle śmieci, odpadów. Tu pojawia się mityczne stwierdzenie „oni” – jakby ktoś za nas miał posprzątać. Oczywiście tutaj stosuje się słynną terapię szokową, czyli pokazuje się drastyczne przypadki, żeby dotrzeć do świadomości i pobudzić zjawisko empatii.

I. Malewska: Terapia szokowa, o której Pan profesor mówi, to chociażby pokazanie zdjęcia, na którym możemy zobaczyć co kryje się np. w brzuchu wieloryba?

Z. Endler: To działa na wyobraźnię. Niestety jednak nie przekłada się na działania praktyczne. Tutaj jedyna metoda, którą stosuje się na świecie i którą zaczynają stosować kraje Afryki, to jest po prostu odzyskiwanie i segregowanie odpadów.

Posłuchaj rozmowy

Ministerstwo Środowiska zachęca Polaków do działań ograniczających emisję szkodliwych dla zdrowia i środowiska zanieczyszczeń powietrza. Dla właścicieli domów jednorodzinnych przygotowało program Czyste Powietrze, który jest realizowany przy współpracy z Wojewódzkimi Funduszami Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej.

Hanna Teodorowicz z Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Olsztynie była kolejnym gościem Izabeli Malewskiej.

I. Malewska: Program ruszył w połowie września. Powiedzmy na co w ramach programu „Czyste Powietrze” możemy otrzymać pieniądze?

H. Teodorowicz: W ramach programu czyste powietrze możemy otrzymać pieniądze przede wszystkim na wymianę kotłów, które w tym momencie są opalane paliwem stałym, czyli węglem, drewnem lub mieszanką tych obu paliw. Możemy też otrzymać środki na termomodernizację, na wymianę okien, drzwi zewnętrznych i na docieplenie domu.

I. Malewska: Czy musimy dokładnie sprecyzować na co chcemy pieniądze?

H. Teodorowicz: Oczywiście zakres wniosku zależy od decyzji właściciela domu jednorodzinnego. My zachęcamy do tego, by wnioski były jak najszersze. Okres realizacji takiego projektu to jest rok przed złożeniem do nas wniosku oraz jeszcze dwa lata po podpisaniu z nami umowy. Możemy wymienić kocioł, możemy ocieplić dom, możemy jeszcze w ramach pożyczki skorzystać ze środków na energetykę odnawialną, zainstalować fotowoltaikę lub kolektory do podgrzewania ciepłej wody.

Posłuchaj rozmowy

Rozpoczął się sezon grzewczy. O urządzeniach grzewczych, o czadzie, jak się przed nim zabezpieczyć i jak udzielić pierwszej pomocy osobie, która zatruła się czadem opowiadał młodszy brygadier Jarosław Skalski z Komendy Wojewódzkiej Państwowej Straży Pożarnej w Olsztynie.

Posłuchaj rozmowy

Redakcja: A. Dybcio za D. Kucharzewska