Polskie społeczeństwo starzeje się. Jak zmienia się wizerunek seniora w naszym kraju?
Coraz dłuższe życie i mniej urodzeń – polskie społeczeństwo się starzeje. Za 7 lat rozpocznie się dynamiczny wzrost liczby osób w wieku 80 i więcej lat, a w 2050 roku 40% Polaków będzie miało co najmniej 60 lat. Czy jesteśmy na to gotowi i czy coś zaczyna się zmieniać w sytuacji seniorów?
Dziś w Bliższych spotkaniach o starzeniu się społeczeństwa. Stanisław Brzozowski – Rzecznik Osób Starszych Województwa Warmińsko – Mazurskiego był gościem Agnieszki Lipczyńskiej.
A. Lipczyńska: W 2050 roku 40% mieszkańców będzie miało co najmniej 60 lat, ale wtedy 60-latków nie będziemy nazywać seniorami, bo i z tym dzisiaj mamy problem. Ta granica zaczyna się wydłużać.
S. Brzozowski: Mam nadzieję, że w 2050 roku nie będzie aż tak źle. Zresztą, kto z nas jest w stanie powiedzieć, co będzie w 2050 roku? Rzeczywiście żyjemy dłużej, mamy teraz już ponad milion osiemdziesięciolatków. Ta granica będzie się wydłużać. Chodzi o to, żeby osiemdziesięciu lat, a nawet setki dożyć w dobrej kondycji. Kim jest senior? To osoba, która ma przynajmniej 60 lat. Drugim takim wyznacznikiem jest aktywność zawodowa. Senior to w większości przypadków osoba, która już nie pracuje. Muszę powiedzieć, że to jest jedna z naszych bolączek, gdyż w Polsce tylko 9% z 65-latków pracuje.
A. Lipczyńska: A co się zmienia w wizerunku seniora w Pana ocenie?
S. Brzozowski: W wizerunku seniora zmienia się to, że nie każdy siwy mężczyzna czy nie każda starsza kobieta są zgrzybiałymi starcami. Już nie używamy tego określenia – starzec. Nie mówimy już o kimś, że jest w sędziwym wieku. Mamy mnóstwo przykładów zaprzeczających temu. Tydzień temu w Olsztynie był półmaraton. Najstarszy uczestnik który przebiegł 21 kilometrów miał ponad 80 lat.
A. Lipczyńska: Seniorzy coraz częściej biorą sprawy w swoje ręce, by swoją sytuację zmieniać?
S. Brzozowski: Tak. Wkrótce będziemy mieć październik – zaczyna się rok akademicki w uniwersytetach trzeciego wieku. To już nie tylko w Olsztynie, gdzie mamy trzy tego typu uniwersytety, ale również w wielu małych miejscowościach – w Bisztynku, Górowie Iławeckim, Suszu czy Kisielicach. Jest tego coraz więcej. Świadczy to o tym, że środowisko integruje się, chce się rozwijać. Problem w tym, że to ciągle jest niewielki procent seniorów.
Posłuchaj rozmowy ze Stanisławem Brzozowskim
Rzeczywistość seniorów, to jest proces. Starość ma różowy koloryt, kiedy jesteśmy na tych „wakacjach”, ale starzejemy się. W którymś momencie zostajemy osamotnieni, zaczynamy chorować – to jest proces, na który też trzeba być przygotowanym.
Dr Katarzyna Białobrzeska z Wydziału Nauk Społecznych Uniwersytetu Warmińsko – Mazurskiego była gościem Bliższych Spotkań.
A. Lipczyńska: Jest Pani nie tylko – jeśli chodzi o temat seniorów – teoretykiem, ale również praktykiem. Zatem jak Pani postrzega współczesnego seniora?
K. Białobrzeska: Myślę, że mówiąc o współczesnym seniorze trzeba na początku nakreślić zróżnicowanie współczesnych seniorów – chociażby demograficznie – na seniorów zamieszkujących miasta i wsie. Ci na wsi są w znacznie gorszej sytuacji. Do tego trzeba powiedzieć, że sytuacja seniorów zmienia się z powodów od nich niezależnych. Oprócz starzenia się społeczeństwa nasila się zjawisko singularyzacji starości, to znaczy, że coraz więcej osób żyje w pojedynkę. Przy zmianach współczesnej rodziny jest to zjawisko – wydawałoby się – naturalne. Coraz więcej samotnych seniorów żyje wśród nas. Są to najczęściej kobiety, bo to jest kolejna cecha – feminizacja starości. Mamy dużo samotnych kobiet wokół siebie. I kolejnym czynnikiem pozytywnym, ale też niosącym za sobą zadania dla społeczeństwa, to jest podwójne starzenie. Przybywa nam osób po 80 roku życia. Wtedy starość ma trochę inny koloryt niż seniorów wieku wczesnoemerytalnego.
Posłuchaj rozmowy z Katarzyną Białobrzeską
Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) za początek starości uznaje 60 rok życia. Wyróżnia w niej trzy zasadnicze okresy:
– od 60 do 75 roku życia – wiek podeszły, wczesna starość.
– od 75 do 90 roku życia – wiek starczy, późna starość.
– 90 rok życia i powyżej – wiek sędziwy, długowieczność.
W Olsztynie jest prawie 47 tysięcy osób powyżej 60 roku życia.
O certyfikatach przyznawanych przez olsztyńskich seniorów organizacjom, firmom, instytucjom, które w swojej działalności myślą o seniorach, o miejscach przyjaznych seniorowi w Olsztynie opowiada Barbara Szpakowska – Bartyś – członkini Olsztyńskiej Rady Seniorów w pierwszej i drugiej kadencji oraz prof. Lucjan Jędrychowski przewodniczący Rady Olsztyńskich Seniorów – kolejni goście Agnieszki Lipczyńskiej.
Posłuchaj rozmowy z Barbarą Szpakowską – Bartyś i Lucjanem Jędrychowskim
Redakcja: A. Dybcio za D. Kucharzewska
