Przyprawy korzenne – nie tylko od święta

Fot. PAP

Tradycyjnie, przyprawy korzenne łączymy ze świątecznymi wypiekami: piernikami i drobnymi pierniczkami, lubimy też dodawać cynamon do szarlotki. A przecież po przyprawy jak goździki, anyż, imbir czy cynamon warto też sięgać dla ich prozdrowotnych właściwości.

Woda z cytryną i plasterkami imbiru, poranna kawa z dodatkiem kardamonu i cynamonu, czerwony barszcz z goździkami – bez przypraw korzennych w kuchni z pewnością byłoby mniej ciekawie. Wzbogacają smak past, pasztetów, zup i sosów. Najchętniej jednak sięgamy po nie, doprawiając świąteczne smakołyki i wypieki. A przecież to wartościowe substancje, ze względu na ich oddziaływanie na nasz organizm.

Goździki

Po pierwsze, to jeden z najmocniejszych antyoksydantów świata. Popularne goździki to pączki kwiatowe goździkowca wonnego – wiecznie zielonego drzewa o mocnym pniu, pokrytego gładką szarawą korą. Goździki mają wyrazisty, palący smak, którego nie sposób pomylić z inną przyprawą. Ich działanie na ludzki organizm? Przeciwzapalne, antyseptyczne, znieczulające, a także rozgrzewające i kojące. Goździki zawierają eugenol. To związek, który, dzięki silnemu działaniu przeciwbakteryjnemu, jest wykorzystywany np. w stomatologii (np. przy leczeniu kanałowym zęba).

Anyż

Bardzo aromatyczna, ale też i najbardziej dekoracyjna ze wszystkich przypraw. Owoce anyżu o kształcie gwiazdek są nie tylko ozdobą świątecznego stołu. W ziołolecznictwie przetwory z anyżu stosuje się, jako lek wykrztuśny w nieżytach gardła i oskrzeli oraz w suchym kaszlu. „Anyż to także remedium na bóle brzucha i zaparcia. Za specyficzny, słodki zapach odpowiada anetol” – wyjaśnia Mateusz Senderski, znawca ziółl. Ten związek chemiczny jest chętnie wykorzystywany w przemyśle kosmetycznym i spożywczym.

Cynamon

Ulubiona przyprawa do szarlotek, pierników, grzanego wina itp. Ale jego właściwości prozdrowotne też nie są do przecenienia. Cynamon zmniejsza poziom tłuszczów we krwi, poprawia pracę układu sercowo-naczyniowego. To także sprawdzone remedium w dolegliwościach trawiennych, likwiduje uczucie pełności i wzdęcia, usprawnia metabolizm. Cynamon także poprawia zdolności kognitywne, dobrze jest więc go stosować przy wytężonej pracy umysłowej. Za charakterystyczny aromat odpowiada olejek cynamonowy, który wzmaga apetyt.

Imbir

Przyprawa chętnie używana do pasztetów, mięs, zup. Coraz częściej wrzucamy kawałek świeżego imbiru do herbaty, gdy jesteśmy przeziębieni. Dlaczego? Imbir poprawia krążenie krwi i ma działanie rozgrzewające. Kłącze imbiru jest skutecznym lekarstwem nie tylko na przeziębienie, ale także na mdłości i dolegliwości trawienne. Pomocny jest również w migrenach, ma działanie odkażające i odświeżające. Za charakterystyczny zapach odpowiadają: zingiberen i zingiberol, a za jego piekący smak – gingerol.

Kardamon

Poprawia smak potraw zarówno słodkich, jak i wytrawnych potraw. Idealny smak ma kawa, doprawiona kardamonem. Ma ostry, korzenny, słodki i piekący smak oraz cytrynowo-imbirowy zapach, dzięki czemu pobudza apetyt. W ziołolecznictwie kardamon to remedium na wzdęcia i niestrawność, dolegliwości żołądkowe, gdyż pobudza wydzielanie soków trawiennych. Pomaga też likwidować zastoje w organizmie: np. nadmiar śluzu. Stanowi więc skuteczną pomoc w przeziębieniu i kaszlu.

Redakcja: K. Ośko za PAP Life