Strona główna Radio Olsztyn
Posłuchaj
Pogoda
Olsztyn
DZIŚ: 7 °C pogoda dziś
JUTRO: 9 °C pogoda jutro
Logowanie
 

Warmia i Mazury – podsumowanie najważniejszych wydarzeń 2019 roku

Podsumowanie 2019 roku przygotowali Andrzej Piedziewicz i Marek Lewiński.

Wybory na Warmii i Mazurach

W regionie podobnie jak w całym kraju, najlepiej wypadło Prawo i Sprawiedliwości. Z warmińsko-mazurskich list PiS wprowadził do Sejmu dziewięć osób. To więcej, niż w poprzedniej kadencji, dwaj z nich to politycy Porozumienia. Mandaty zdobyli Iwona Arent, Leonard Krasulski, Zbigniew Babalski, Jerzy Wilk, Wojciech Kossakowski, Jerzy Małecki, Robert Gontarz, Wojciech Maksymowicz oraz Michał Wypij. Wyniki wyborów komentowali Iwona Arent i Wojciech Maksymowicz.

Stan posiadania zmniejszyła natomiast Platforma Obywatelska i Nowoczesna. Do Sejmu z Warmii i Mazur dostało się pięć osób z PO: Anna Wasilewska, Elżbieta Gelert, Jacek Protas, Paweł Papke i Janusz Cichoń i nikt z Nowoczesnej. Jacek Protas szukał plusów, ale i przyznawał, że trzeba coś zmienić.

00:00 / 00:00

Więcej posłów z Warmii i Mazur ma PSL – to debiutujący Zbigniew Ziejewski i ponownie wybrana Urszula Pasławska, która zaraz po wyborach przyznawała, że sama jest zaskoczona.

00:00 / 00:00

Z Warmii i Mazur mamy też dwoje posłów Lewicy: Marcina Kulaska z SLD i Monikę Falej z Wiosny.

00:00 / 00:00

Z partii, które po wyborach znalazły się w Sejmie, swojego posła z Warmii i Mazur nie ma natomiast Konfederacja. I jeszcze spójrzmy Senat. Z Warmii i Mazur mamy czworo senatorów. To te same osoby, co w poprzedniej kadencji. Bogusława Orzechowska i Małgorzata Kopiczko z PiS-u, Jerzy Wcisła z Platformy Obywatelskiej i senator niezależna Lidia Staroń.

Wojsko

Przeniesienie dowództwa 16 Pomorskiej Dywizji Zmechanizowanej z Białobrzegów do Olsztyna było w 2019 roku jedną z ważniejszych decyzji dotyczących polskiego wojska. Tym samym dywizja stała się „pomorska” tylko z nazwy, bo wszystkie jej brygady, bataliony, pułki i kompanie stacjonują na terenie województwa warmińsko-mazurskiego. Minister obrony narodowej Mariusz Błaszczak wyjaśnił  dlaczego

00:00 / 00:00

Oczywiście ze względu na to, że północno-wschodnie i wschodnie granice Polski to też granie Unii Europejskiej. Zadaniem żołnierzy jest ochrona tzw. przesmyku suwalskiego. Według armii USA region ten należy do potencjalnie najbardziej zapalnych punktów w Europie. Dlatego też w Orzyszu i Bemowie Piskim od kilku lat stacjonuje Międzynarodowy Batalion NATO, w skład którego wchodzą żołnierze polscy, amerykańscy, brytyjscy, rumuńscy i chorwaccy. Tylko w 2019 roku prezydent Andrzej Duda i minister obrony narodowej Mariusz Błaszczak odwiedzili ich dwukrotnie.

00:00 / 00:00

Żołnierze wielonarodowego batalionu są zadowoleni z efektów współpracy z Polakami.

00:00 / 00:00

Jak co roku żołnierze uczestniczyli w ćwiczeniach pod kryptonimem „Dragon”. Tym razem wzięło w nich udział 18 tys. żołnierzy i 2,5 tys. jednostek sprzętu. W grudniu 2019 roku obchodziliśmy pierwszą rocznicę osiągnięcia tzw. Pełnej Gotowości Operacyjnej przez dowództwo Wielonarodowej Dywizji „Północny Wschód”, które znajduje się w Elblągu. Koordynuje ono działania żołnierzy NATO nie tylko w Polsce, ale też w krajach bałtyckich.

Przez ten rok dowództwo brało udział w licznych treningach – powiedział rzecznik dywizji major Dariusz Guzenda.

00:00 / 00:00

W maju tego roku elbląskie dowództwo czeka duże wyzwanie. Weźmie bowiem udział w ćwiczeniu Defender Europe’20. To połączone ćwiczenie zaangażuje 37 tysięcy żołnierzy z różnych państw. 20 tysięcy wyśle Armia Stanów Zjednoczonych Ameryki co sprawi, że będzie to największe amerykańskie ćwiczenie w Europie od 25 lat.

Przekop Mierzei Wiślanej

Budowa kanału przez Mierzeję Wiślaną – to jedna z najważniejszych inwestycji rozpoczętych w Polsce w 2019 roku. Ma ona szczególne znaczenie dla elbląskiego portu. O wadze przekopu jesienią w Elblągu przekonywał prezes Prawa i Sprawiedliwości Jarosław Kaczyński.

00:00 / 00:00

W październiku podpisano umowę z generalnym wykonawcą, a w grudniu wykonawca zaczął ściągać ciężki sprzęt na plac budowy. Minister gospodarki morskiej i żeglugi śródlądowej Marek Gróbarczyk podkreślał, że prace toczą się całkowicie zgodnie z planem.

00:00 / 00:00

O przekop elbląscy politycy walczyli od lat. Dlatego z tego, co działo się w 2019 roku, cieszy się Leonard Krasulski z Prawa i Sprawiedliwości.

00:00 / 00:00

Prezydent Elbląga Witold Wróblewski przekonuje, że ta inwestycja na pewno przysłuży się rozwojowi miasta.

00:00 / 00:00

Oczywiście na rozwój liczy też prezes elbląskiego portu Arkadiusz Zgliński.

00:00 / 00:00

Wyzwaniem jest nie tylko sam kanał, ale też pogłębienie drogi wodnej do portu w Elblągu. Głębokość toru wodnego na Zalewie Wiślanym to standardowo 2,5 metra, ale na początku grudnia doszło do obniżenia tego poziomu aż o jeden metr. Rządowy program zakłada jednak prace przy pogłębieniu tego toru. Przetarg ma być ogłoszony w tym roku.

Obwodnica Olsztyna

To był dzień, na który Olsztyn czekał od lat. 1 lipca 2019 roku stolica Warmii i Mazur doczekała się południowej obwodnicy. Południowa obwodnica Olsztyna to prawie 25 kilometrów dwujezdniowej drogi, która – patrząc od wschodu – zaczyna się w Wójtowie, a kończy w Kudypach i pozwala nie tylko ominąć Olsztyn, lecz również łatwo włączyć się do drogi ekspresowej S51, a dalej drogi S7 w stronę Gdańska lub Warszawy.

Koszt inwestycji wyniósł łącznie prawie 1 miliard 200 milionów złotych. Jak przypomina były wiceminister infrastruktury Jerzy Szmit – o te pieniądze nie było łatwo.

00:00 / 00:00

Budowa nie przebiegała bez przeszkód. Największym utrudnieniem był niestabilny grunt w okolicy Bartąga, przez który oddanie ostatniego, 5-kilometrowego odcinka opóźniło się o kilka miesięcy. Był to odcinek niemal dokładnie w środku obwodnicy, stąd opóźnienie w otwarciu całości, ale udało się 1 lipca. W uroczystości wzięli udział przedstawiciele rządu w terenie oraz samorządowcy. Wicewojewoda Sławomir Sadowski i marszałek województwa Gustaw Marek Brzezin mówili o zmniejszeniu wykluczenia komunikacyjnego regionu.

00:00 / 00:00

Prezydent Olsztyna Piotr Grzymowicz przypominał o manifestacjach mieszkańców, którzy domagali się obwodnicy.

00:00 / 00:00

Czy powstanie obwodnicy spowodowało zmniejszenie korków w mieście? Tu można dyskutować. Na pewno jednak obwodnica, plus droga S51 do Olsztynka i droga S7 do Gdańska i w stronę Warszawy znacząco podniosły atrakcyjność inwestycyjną Olsztyna i okolic. Co widać choćby po lokowanych tu centrach dystrybucyjnych. Przypomnijmy, że w październiku 2019 roku otwarto olbrzymie centrum firmy Zalando Lounge, a Kamil Lentacz z tej firmy tak tłumaczył wybór tej lokalizacji.

00:00 / 00:00

To teraz pozostaje czekać na północną obwodnicę Olsztyna. Jej budowy chce już nie tylko Olsztyn, ale i gmina Dywity. Ta sama, która na początku kończącej się dekady zablokowała tę inwestycję.

Helper

Prezydent Olsztyna z prokuratorskimi zarzutami. Rok 2019 to postawienie zarzutów w sprawie Stowarzyszenia Helper. Od roku 2011 do 2017 stowarzyszenie to prowadziło na Warmii i Mazurach domy opieki dla seniorów. Dostawało na to publiczne pieniądze z budżetu państwa, przekazywane za pośrednictwem gmin. Pierwsze sygnały o nieprawidłowościach i informacje o rozpoczęciu prokuratorskiego śledztwa pojawiły się w roku 2015. Mówiono wtedy o m.in. zawyżaniu wydatków na remonty oraz o wydawaniu pieniędzy na luksusowe perfumy zamiast na potrzeby podopiecznych.

Pod koniec roku 2017 wojewoda warmińsko-mazurski wstrzymał finansowanie domów prowadzonych przez Helper w Olsztynie i Jedwabnie. Marcin Jastrzębski, dyrektor wydziału polityki społecznej w Urzędzie Wojewódzkim jako przyczynę podawał nieprawidłowości ujawnione w wyniku kontroli.

00:00 / 00:00

Ówczesny prezes Helpera decyzję wojewody krytykował.

00:00 / 00:00

Teraz sam ma prokuratorskie zarzuty. W minionym już roku 2019 prokuratorskie śledztwo wyraźnie przyspieszyło. Zarzuty usłyszało prawie 40 osób. Główną podejrzaną jest założycielka Helpera Katarzyna K. Ciążą na niej m.in. zarzuty założenia i kierowania grupą przestępczą, oszustw czy prania pieniędzy. Jednym z podejrzanych jest też jej mąż Tomasz K, były poseł PiS, a wcześniej funkcjonariusz CBA znany jako „Agent Tomek”. Usłyszał 6 zarzutów – informuje prokurator Paweł Sawoń, zastępca prokuratora regionalnego w Białymstoku.

00:00 / 00:00

Prokuratura jako podejrzanych zaczyna też traktować włodarzy poszkodowanych przez Helpera gmin. Zarzuty niedopełnienia obowiązków usłyszało 6 osób. To prezydent Olsztyna, burmistrz Reszla, wójt gminy Jedwabno, były wójt gminy Jedwabno, oraz dwóch byłych wójtów gminy Purda. Według śledczych, z ich strony zabrakło właściwego nadzoru nad tym, jak Helper wydawał publiczne pieniądze – tłumaczy prokurator Paweł Sawoń.

00:00 / 00:00

Samorządowcy nie przyznają się do winy. Prezydent Olsztyna Piotr Grzymowicz sam ujawnił fakt otrzymania zarzutów i przekonywał, że są one nieuzasadnione.

00:00 / 00:00

Nie do końca wyjaśniona pozostaje kwestia, kiedy samorządowcy otrzymali pierwsze ostrzeżenia o możliwych nieprawidłowościach w Helperze. Urząd Wojewódzki twierdzi, że już w roku 2015. Wówczas o prokuratorskim śledztwie informowaliśmy także na antenie Radia Olsztyn. Prezydent Grzymowicz przekonuje natomiast, że oficjalne zawiadomienie o konieczności bacznego przyjrzenia się Helperowi przyszło dopiero na początku roku 2017. Samorządy nie mają takich możliwości kontrolnych, jak służby państwowe. Śledztwo ciągle trwa – na pytanie, jak długo potrwa, prokuratura nie odpowiada.

Czesław Jerzy Małkowski

Rok 2019 to prawomocne zakończenie jednego z najgłośniejszych i zdecydowanie najdłuższych procesów sądowych w historii Olsztyna. Czesław Małkowski został prawomocnie oczyszczony z zarzutu zgwałcenia podległej mu urzędniczki. Ta sprawa ciągnęła się przez prawie 12 lat. W 2008 roku ówczesny prezydent Olsztyna Czesław Małkowski został w kajdankach wyprowadzony z ratusza. Jedna z podwładnych zarzuciła mu gwałt. Kilka innych pracownic – molestowanie seksualne.

On sam od początku nie przyznawał się do winy. Przyznał natomiast, że faktycznie miał romans z kobietą, która później oskarżyła go o gwałt. Sprawa początkowo trafiła przed Sąd Rejonowy w Ostródzie. Zarówno śledztwo, jak i proces trwały na tyle długo, że zdążyły przedawnić się zarzuty molestowania seksualnego. W 2015 roku ostródzki sąd wypowiedział się jedynie w sprawie gwałtu i skazał Małkowskiego na 5 lat więzienia.

Rok później ten wyrok został jednak uchylony przez Sąd Okręgowy w Elblągu, który nakazał ponownie rozpatrzyć sprawę. Tym razem trafiła ona do Sądu Rejonowego w Olsztynie. A pod koniec roku 2018 sędzia Mariusz Stachowiak odczytał wyrok uniewinniający byłego prezydenta.

00:00 / 00:00

Od tego wyroku odwołała się prokuratura oraz kobieta oskarżająca Małkowskiego o gwałt. 13 grudnia 2019 roku sprawa została prawomocnie zakończona. Sędzia Dariusz Firkowski odczytał orzeczenie podtrzymujące wyrok uniewinniający.

Czesław Jerzy Małkowski po wyjściu z sali przez dłuższą chwilę nie chciał rozmawiać z dziennikarzami. Dopiero po kilkunastu minutach zapytany, co czuje, odpowiedział.

Po uniewinnieniu mówił też o trudnych 12 latach.

Wyrok jest prawomocny, ale już zostały złożone wnioski o jego uzasadnienie. Prokurator Agnieszka Kalisz-Kapelko z białostockiej Prokuratury Okręgowej zapowiada próbę doprowadzenia do kasacji wyroku.

00:00 / 00:00

Czesław Jerzy Małkowski twierdzi, że zamiast tego śledczy powinni zająć się osobami, które wymyśliły oskarżenia o molestowanie i gwałt.

00:00 / 00:00

Po aresztowaniu Czesław Małkowski został odwołany w referendum ze stanowiska prezydenta miasta. Później dwukrotnie startował w wyborach, za każdym razem przechodząc do II tury. Obecnie jest miejskim radnym.

Zjazd Polskiego Towarzystwa Astronomicznego w Olsztynie

Nie zadzierali nosów tylko głowy. We wrześniu naukowcy z całej Polski przyjechali do Olsztyna na 39. Zjazd Polskiego Towarzystwa Astronomicznego. To ważne. Organizowane co dwa lata spotkanie polega przede wszystkim na prezentowaniu wyników badań. Na przykład o pracach przy radioteleskopie LOFAR zlokalizowanym w Bałdach opowiadał zespół prof. Andrzeja Krankowskiego.

00:00 / 00:00

Pulsarami zajmuje się dr Leszek Błaszkiewicz z Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie.

00:00 / 00:00

Z kolei dr Radosław Poleski, który przyjechał do Olsztyna z Uniwersytetu Stanowego w Ohio, mówił o poszukiwaniu planet.

00:00 / 00:00

Jak mówił, uniwersytet, na którym pracuje chce zainteresować swoimi badaniami amerykańską agencję kosmiczną NASA. Współpraca pomogłaby w odpowiedzi na pytanie jak takie planety powstają. Podczas zjazdu zaprezentowano też finałowe propozycje nazw dla planety i gwiazdy, którą odkrył zespół prof. Andrzeja Niedzielskiego. Konkurs przeprowadziła Międzynarodowa Unia Astronomiczna. Zwycięzcę wyłoniono dosłownie kilka dni temu. Najwięcej osób zagłosowało na nazwy: „Solaris” i „Pirx” z książek Stanisława Lema.

Układ odnaleziony przez naukowców znajduje się około 160 lat świetlnych od Słońca. Daleko, ale jeszcze w naszej galaktyce – powiedział prof. Andrzej Niedzielski.

00:00 / 00:00

40. zjazd Polskiego Towarzystwa Astronomicznego odbędzie się w 2021 roku. Na pewno nie w Olsztynie.

Redakcja: B.Świerkowska-Chromy za M.Lewiński/A.Piedziewicz

Więcej w wojsko, wybory, Helper, Mierzeja Wiślana, obwodnica Olsztyna
Przyjęto harmonogram prac przy przekopie Mierzei Wiślanej

Urząd Morski w Gdyni zaakceptował harmonogram prac budowlanych przedłożony przez wykonawcę kanału przez Mierzeję Wiślaną. W pierwszym etapie budowy zostaną przygotowane stanowiska postojowe od strony Zatoki...

Zamknij
RadioOlsztynTV